Nederland heeft genoeg huisartsen. Toch zitten duizenden mensen zonder. De oplossing ligt niet in meer artsen, maar in slimmere processen. In Bergen op Zoom hebben we dat laten zien: met digitale inschrijving verdween een tekort van 6.000 patiënten als sneeuw voor de zon.
Nederland heeft genoeg huisartsen. Toch zitten duizenden mensen zonder. Daarnaast veranderen er jaarlijks 550.000 mensen van huisarts – door verhuizing, omdat hun eigen huisarts stopt, of uit onvrede. Elke keer kost dat weer 40 minuten. Tijd die je als praktijk veel nuttiger kunt besteden aan patiëntenzorg. De oplossing ligt niet in meer artsen, maar in slimmere processen. In Bergen op Zoom hebben we dat laten zien.
Vorig jaar deze tijd zaten daar 6.000 patiënten zonder huisarts en waren zo goed als alle praktijken dicht. Bang voor een tsunami aan patiënten, inclusief bijbehorende administratielast en druk op het spreekuur, als ze hun deuren zouden openen.
Vandaag de dag hebben alle patiënten een huisarts en is er zelfs plek voor nieuwe patiënten. Het recept? Een samenwerking met de praktijkhoudende huisartsen, Huisartsencoöperatie West-Brabant en zorgverzekeraars Coöperatie VGZ en CZ.
Door inschrijvingen te digitaliseren, konden huisartsen duizenden mensen sneller koppelen aan een praktijk. En doordat elke praktijk ook de mogelijkheid heeft om een max aantal inschrijvingen in te stellen is de vrees voor de tsunami weg.
De mythe van het huisartsentekort
"Er zijn huisartsen genoeg," stelt Sophie Brühl, oprichter van Buurtdokters en MijnPraktijk. Deze opvallende uitspraak wordt bevestigd door wetenschappelijk onderzoek. Hoogleraar huisartsgeneeskunde Hedwig Vos legt uit dat er momenteel ongeveer 1.300 patiënten per huisarts zijn. Dat is goed te behappen in drieënhalve dag. Ter vergelijking: in 2000 waren dat nog 1.840 inwoners per huisarts.
Met 14.300 huisartsen in Nederland – fors meer dan de 8.600 begin deze eeuw – zou er geen tekort moeten zijn. Toch heeft 60% van de praktijken een patiëntenstop. Ongeveer één op de twintig Nederlanders is op zoek naar een huisarts.
Wat is er aan de hand?
Het échte probleem: administratieve ballast
Het probleem zit hem niet in aantallen, maar in drie cruciale factoren:
- Ongelijke spreiding
In sommige Haagse wijken heeft 20% van de bewoners geen huisarts – vaak juist waar de zorgvraag het grootst is. In andere wijken zijn er ruim voldoende artsen. - Tekort aan assistenten
Praktijkassistenten zijn schaars. Zij nemen veel werk uit handen, waaronder het inschrijven van nieuwe patiënten. - Tijdrovende administratie
Hier ligt de kern: een nieuwe patiënt inschrijven kost gemiddeld 40 minuten per persoon. Bij 732.000 mensen die actief een (andere) huisarts zoeken, praat je over een enorme administratieve last. Het gekke? 80% van de huisartspraktijken schrijft nog steeds patiënten in met papieren formulieren of via online formulieren die daarna handmatig moeten worden overgetypt.
Bergen op Zoom: van 6.000 patiënten zonder huisarts naar ruimte voor nieuwe inschrijvingen
De situatie in Bergen op Zoom was begin 2024 nijpend. Maar het probleem werd razendsnel opgelost, vertelt Martijn Kilsdonk, directeur van Huisartsencoöperatie West-Brabant. "De huisartsen wilden allemaal helpen, maar waren bang voor een stormloop en een ongekende administratielast," aldus Kilsdonk. Door de software van MijnPraktijk kan de inschrijving nu volledig digitaal. Per periode werd een maximumaantal nieuwe patiënten ingesteld, zodat praktijken de controle behielden. Het resultaat? 6.000 keer 20 minuten tijdwinst – meer dan een jaar aan fulltime werk. Er is nu zelfs ruimte voor nieuwe patiënten.
Waarom digitale inschrijving het verschil maakt
Met digitale inschrijving is je assistente nog maar de helft van de tijd kwijt vergeleken met traditionele methoden. Maar er zijn meer voordelen:
✓ Transparantie: Mensen zien zelf welke huisarts in hun buurt nog plek heeft
✓ Controle: Je stelt in hoeveel nieuwe inschrijvingen je per periode aankan
✓ Efficiëntie: Geen dubbel werk meer door het overtypen van formulieren
✓ Spreiding: Inzicht in welke regio's écht tekorten hebben
Bergen op Zoom toont dat een groot huisartsentekort oplosbaar is
— Martijn Kilsdonk, directeur Huisartsencoöperatie West-Brabant
De oplossing ligt al klaar
De conclusie is veelzeggend. Het probleem ligt niet bij te weinig artsen, maar bij verouderde systemen en processen. Onze eigen Sophie Brühl vat het goed samen: "Het is gek dat zoiets basaals als een inschrijving nog niet overal digitaal gebeurt." Voor zorggroepen en huisartsencoöperaties is de boodschap helder: investeer niet in het werven van meer artsen, maar in het optimaliseren van je processen. Bergen op Zoom heeft laten zien dat het kan. Duizenden mensen zonder huisarts? Met de juiste software is dat opgelost voordat je het weet.
Digitale inschrijving:
✓ Bespaart honderden uren administratief werk
✓ Geeft je controle over je instroom
✓ Helpt patiënten sneller aan een huisarts
✓ Creëert transparantie in regionale spreiding
✓ Vermindert de druk op je assistentes
Bron: "Huisartsen genoeg in Nederland, toch zitten duizenden mensen zonder. Hoe kan dat?" – Trouw, 5 november 2024
